10 podstawowych pytań i odpowiedzi na temat Reumatoidalnego Zapalenia Stawów:
1. RZS – co to jest?
Reumatoidalne Zapalenie Stawów to przewlekły proces zapalny wielu stawów, wynikający z autoagresywnego zachowania organizmu pacjenta. Układ odpornościowy zaczyna wytwarzać przeciwciała, które niszczą własne tkanki, wywołując zapalenie i ból. Proces zapalny zazwyczaj obejmuje stawy i mięśnie, i postępuje symetrycznie (gdy np. nadgarstek prawej ręki jest opuchnięty, możemy mięć pewność że choroba zaatakuje również nadgarstek lewej ręki).
2. Kto choruje na RZS?
RZS na ogół atakuje osoby po 40 roku życia, choć nie jest to regułą. Na gościec (alternatywna nazwa RZS) mogą chorować ludzie młodzi a nawet dzieci. Badania wykazały, iż większość chorych stanowią kobiety, które zapadają na chorobę 3-4 razy częściej niż mężczyźni. Jest to spowodowane faktem, iż hormonem pobudzającym komórki odpornościowe są estrogeny (żeńskie hormony płciowe), które odgrywają w RZS bardzo dużą rolę.
3. Jakie są przyczyny zachorowania na RZS?
Na to pytanie trudno uzyskać jednoznaczną odpowiedź. Naukowcy nie wiedzą co ją dokładnie wywołuje. Brane są pod uwagę różne przyczyny np. zakażenie wirusem mononukleozy, ciężką infekcję wywołaną przez bakterie, czynniki genetyczne.
4. Czy reumatoidalne zapalenie stawów można wyleczyć?
Nie. Choroba należy do gatunku przewlekłych i chory żyje z nią do końca życia. Można jednak uzyskać stan remisji, który na dany okres powstrzyma lub spowolni rozwój choroby (w niektórych przypadkach może dojść nawet do nieznacznego jej cofnięcia). Stan ten można uzyskać dzięki specjalistycznej terapii farmakologicznej.
5. Objawy RZS – jakie są kryteria rozpoznania choroby ?
Jeśli przez co najmniej 6 tygodni występują cztery z poniższych kryteriów, wówczas należy skontaktować się z lekarzem specjalistą:
a) poranna sztywność trwająca dłużej niż godzinę, stopniowo ustępująca w ciągu dnia,
b) stan zapalny, ból i obrzęk trzech lub więcej stawów jednocześnie,
c) ból i stan zapalny stawów dłoni np. stawu środkowego palca lub nadgarstka,
d) zapalenie obejmujące jednoczesnie stawy po obu stronach ciała (symetrycznie),
e) guzki na częściach kostnych stawu lub w ich pobliżu,
f) obecność we krwi przeciwciał – czynnika reumatoidalnego,
g) występowanie nadżerek kości lub wczesnego wybielenia kości widocznych na zdjęciu rentgenowskim,
6. Czy RZS towarzyszą inne choroby?
Podobnie jak w przypadku innych chorób z autoagresji, reumatoidalne zapalenie stawów może zaatakować każdą część organizmu: gardło, serce, płuca, nerki, oczy, skórę, żołądek lub krew. Stwierdzone są również skłonności do obniżonego nastroju i depresji.
7. Leczenie RZS – jak wygląda?
Terapia jest dostosowana zawsze do stopnia zaawansowania choroby. Lekarz po dokładnych badaniach i konsultacji z pacjentem ustala mu leczenie farmakologiczne dwoma rodzajami leków tzw. DMARD – lekami przeciwreumatycznymi modyfikującymi przebieg choroby a także niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) lub glikosteroidami. W terapiach, w przypadku niewielkiej skuteczności standardowej procedury (wymienionej wcześniej) pacjent jest kierowany na leczenie biologiczne. Dodatkowo, jako działania wspomagające, stosuje się rehabilitację. Jeżeli istnieje potrzeba, chory jest poddawany zabiegom chirurgicznym (także operacjom wszczepienia endoprotez). W nielicznych przypadkach stosowane są także wspomagające terapie alternatywne, jednakże lekarze odradzają zupełne odrzucenie terapii farmakologicznej.
8. Ile osób choruje na RZS?
Szacuje się, że w Polsce choruje ok 400 tysięcy osób. Choroba tawystępuje u ok. 1% populacji w Europie.
9. Czy z RZS-em można normalnie żyć?
Każda choroba wymaga od pacjenta zwrócenia większej uwagi na własne zdrowie i kondycję. W zależności od stadium zaawansowania czasami nieuniknionym staje się zmiana dotychczasowego trybu życia, pracy, przystosowanie lokalu mieszkalnego do potrzeb chorego itp. Im wcześniej
reumatoidalne zapalenie stawów jest diagnozowane, tym szybciej można zastosować skuteczną terapię pozwalającą pacjentowi na cieszenie się względnie zadowalającym stanem zdrowia. Chorzy nie powinni całkowicie rezygnować z aktywności fizycznej, planów zawodowych czy rodzinnych. Muszą jednak być świadomi własnej choroby i powinni pogłębiać swoją wiedzę na jej temat.
10. Gdzie szukać pomocy i informacji o RZS?
Przede wszystkim, należy skontaktować się z lekarzem specjalistą, który potwierdzi lub wykluczy istnienie choroby. W wypadku stwierdzenia RZS, osoba chora jako główne źródło informacji powinna traktować lekarza prowadzącego. W internecie jest dużo stron poświęconych chorobom reumatycznym, jednakże co do wiarygodności treści powinno się zachować daleko posuniętą ostrożność. Od kilku lat, jest prowadzona akcja „Świat w dłoniach”, która ma na celu zwiększenie świadomości na temat RZS-u. W Polsce istnieje wiele stowarzyszeń poświęconych tematyce chorób stawów. W wypadku reumatoidalnego zapalenia stawów możemy wskazać dwa czołowe: Stowarzyszenie „3majmy się razem” a także Stowarzyszenie Reumatyków i ich Sympatyków.
Na podstawie:
1) R.G. Lahita „Reumatyzm – praktyczne odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania”, Bauer Weltbild Media Sp z o.o., Klub dla Ciebie, Warszawa 2006 2) H.H. McIlwan, D. Fulham Bruce, J. C. Silverfield, M. Burnette, B.F. Germain „Pokonać choroby reumatyczne”, Amber 1997 3) www.rzs.plDodatkowe informacje:
„Dekalog Reumatyka” – 10 przykazań osoby chorej na reumatyzm. Warto się z nimi zapoznać!
Czytaj dalej…